Er is hoop en het heeft de kleur groen.

Toen onze dochter geboren werd, hebben we een bevriende Canadees-Portugese kunstenaar, gevraagd om het geboortekaartje te ontwerpen. Een toonbeeld van integratie noemde ik het. Onze vraag aan Tony was: kun jij een mix van Nederland en Roemenië creëren? Zijn vraag was: Nederland ken ik, maar WAT IS ROEMENIË? Ja, wat maakt Roemenië tot Roemenië? Hij is op zoek gegaan, wij zijn ook onze eigen zoektocht begonnen en in het ‘pre-internet’ tijdperk waren vele boeken en foto’s onze inspiratiebronnen. Uiteindelijk verklaarde Tony triomfantelijk: ‘Als ik aan Roemenië denk, zie ik bomen. Bossen.’ Het kaartje werd een Delftsblauwe tegel met bomen.

Wie Roemenië een beetje kent, kan gecharmeerd zijn van uiteenlopende dingen – pittoreske dorpen, oude delen van de steden, muziek, eten of nog meer – maar iedereen zal de natuur fantastisch vinden. Daar is dit land zo rijk in, zo bevoorrecht. Maar de natuur wordt niet altijd beschermd of geliefd door – een deel van – de Roemenen. In het dorpje waar wij vaak op vakantie te vinden zijn, zie je een beekje waar plastic in drijft. Je ziet een kind dat blij zijn ijsje opeet en de verpakking zonder nadenken op de straat laat vallen. Als je in het omringende bos wandelt, is de kans groot dat je door mensen geproduceerd vuil vindt. En wat ik pas echt triest vind, zijn de vrachtwagens die, als de nacht invalt, vol met illegaal gekapte bomen met een onbekende bestemming door het bos rijden. Als je de mensen vraagt wat ze ervan vinden krijg je meestal als reactie omhoog getrokken schouders te zien. Ik moet wel toegeven dat we de laatste jaren het geluid van de vrachtwagens diep in de nacht steeds minder vaak horen. Dat we niet langer een kerstboom kunnen krijgen die niet officieel – met bon en zo – wordt verkocht. Dat er een soort 112 nummer is, dat je als burger kunt gebruiken om misbruik en illegale kap in de bossen aan te geven. Dat zijn prima ontwikkelingen.

Foto’s: Nca.Ncu 

Maar het moet ook van binnenuit komen: een zelfreinigende actie vanuit de gewone burger. Hier ben ik wel op zoek naar gegaan. En toen kwam ik… Tasuleasa Social tegen. Het was ergens in 2013 dat ik op de sociale media een oproep las: ‘Wie komt helpen om bomen te planten op een afgelegen terrein aan de rand van een dorpje in Transylvanië? Vrijwilligers gezocht!’ Een aantal weken later was de Facebookpagina van Tasuleasa gevuld met waanzinnige foto’s van honderden jongeren, ouderen en kinderen die een heuvel aan het beplanten waren. Vrijwilligers. Mooie mensen, vrolijke mensen.

Dezelfde oproep heeft Codrin Kruijne ook gezien. Alleen was hij toevallig zelf in Roemenië. Hij besloot in een impuls mee te doen. Samen met 300 andere vrijwilligers heeft hij ook bomen geplant. Dit vertelde hij eind 2014 vol trots in een café in Utrecht. Ja, Codrin Kruijne een Nederlander met een Roemeense moeder, gefascineerd door het fenomeen sociaal ondernemerschap, liefhebber van natuur en een beetje verliefd op het land van zijn moeder.

Dus, hoe was het om een dag met deze mensen door te brengen? “Het was een geweldige dag”, zegt hij. “Ze creëren heel bewust zo’n mooie ervaring.” Met opzet bedacht door de mensen achter Tasuleasa: een sociale onderneming pur sang. Codrin werd uitgenodigd door de ‘Tasuleasa mensen’ om op bezoek te komen en het werd een ‘match made in heaven’. Het ‘Tasu virus’ heeft Codrin te pakken gekregen: hij besloot om zijn leven op zo’n manier in te richten dat hij in de zomermaanden in Roemenië kan zijn om aan dit project bij te kunnen dragen. En in de zomer van 2014 heeft hij daar – op vrijwillige basis – een maand doorgebracht en gewerkt.

Foto’s: Biris Paul Photography 

U wilt nu vast weten wat Tasuleasa Social is: ten eerste is het een locatie, een eigen ‘Tasuleasa land”, symbolisch gecreëerd en genoemd naar de berg uit de buurt van het Bârgău gebergte. Tasuleasa is net als “Roemenië maar dan anders”, het is een plek voor betrokken mensen die een beter Roemenië willen. Fysiek is het een stuk land – dat de oprichter Alin Useriu heeft geërfd van zijn oma. Hier bevinden zich een aantal faciliteiten: slaaphuisjes, een grote eetzaal, een keuken. Daar kunnen ze meerdere mensen ontvangen of iets gezamenlijk ondernemen. Bij grote kampvuren word het leven gevierd, aan de lange tafels worden plannen gemaakt om hun drie grote doelen en dromen waar te maken: natuur, educatie en sociaal. Tasuleasa social is een onderneming: er wordt goed nagedacht over PR, innovatieve acties en creatieve oplossingen. Ze staan niet stil. Dan heb ik het over de oprichter Alin Useriu en zijn team. Na een uitstapje in Duitsland is hij in 2000 teruggekomen in zijn geboorteland om deze social enterprise op te starten. Tasuleasa Social is officieel in 2001 opgericht door Alin. Hij is het gezicht en de motivator van dit geheel, een charismatische man met dromen en een sterke wil. Hij wil een verschil maken, jongeren inspireren en het ‘samen sterk zijn’ in de praktijk brengen.

Het verhaal van Alin en zijn motivatie om dit te doen kunt u het beste bekijken in een korte video.

Net zo belangrijk zijn de vrijwilligers: in de loop der jaren heeft Tasuleasa meer dan 10.000 vrijwilligers aan zich weten te binden. Bekende en minder bekende mensen, Roemenen en buitenlanders, kinderen, studenten, professionals of gepensioneerden, docenten uit de steden of mensen uit de omliggende dorpen. Sommigen van hen komen een dag werken, anderen binden zich voor een langere periode aan dit project. Sommige bouwen letterlijk met hun twee handen, anderen delen hun expertise: ze coachen, ze maken muziek, ze helpen met het professionaliseren van deze onderneming, ze leren de aanwezige kinderen en jongeren iets bijzonders. En dan komen we bij de vraag wat doet Tasuleasa allemaal?

Zoals Codrin het zelf benadrukt: “Het gaat in wezen om hoe mensen gezamenlijk iets kunnen creëren”. Het draait om de bewustwording van wat de natuur eigenlijk betekent. Als je mensen leert om van de natuur te genieten, dan gaan ze die zelf beschermen. Ja, er worden bomen geplant. Maar er is veel, veel meer: kleine (het planten van bomen, opruimactiviteiten in de natuur, de ontvangst en begeleiding van groepen scholieren) of grotere projecten zoals “Camionul de Craciun” (elk jaar komen vrijwilligers uit Duitsland die de “kerst-vrachtwagen” rondrijden en meer dan 10.000 cadeautjes uitdelen aan arme schoolkinderen).

Kunnen we u nu alvast enthousiast krijgen voor iets bijzonders? Op 8 augustus vindt een ander groot project plaats in het Calimani gebergte: de Via Maria Theresia Marathon. Je kan hardlopen, wandelen of mountainbiken op 42 kilometer gerestaureerd historisch wandelpad! Deze weg werd gebruikt in het Oostenrijks-Hongaars tijdperk om de grenstroepen te bevoorraden. We praten hier over honderden kilometers die in de loop van de jaren (bijna) verloren zijn gegaan. De mensen van Tasuleasa hebben besloten om – in eerste instantie – 42 kilometers pad te restaureren en daar een bergmarathon te organiseren. En dat is hun gelukt: daar hoog in de Karpaten hebben vrijwilligers alles opgeruimd en om de honderd meter de weg weer gemarkeerd met “zelfgemaakte palen die van beneden naar boven werden gedragen”. Komende zomer kunt u het ook meemaken samen met vele anderen! Of vertel het door, want het doel van de marathon is dat de mensen de hele jaar door dit pad gebruiken en genieten van de natuur.

Foto’s: Biris Paul Photography 

Alle info over Tasuleasa Social vindt u hier op hun website. 

Via Maria Theresia Marathon vindt op 8 augustus 2015 plaats.

Met kerst gaan de vrachtwagens vol met cadeautjes weer langs de huizen van de arme kinderen: een video. 

 

Dit klinkt te mooi om waar te zijn. En dat klopt ook deels. De ideeën en het werk van deze mensen worden niet door iedereen begrepen, omarmd of gerespecteerd. Mensen vernietigen soms de net geplante bomen, de palen van het Via Maria Theresia pad worden soms gebruikt voor iets anders, maar de vrijwilligers geven niet op. Is er nog ruimte voor professionalisering? Zeker, ook daar wordt continu aan gewerkt. Is er meer sponsorgeld en bekendheid nodig? Dat ook. Maar de ‘bottom line’ is dat de bewustwording gewoon plaatsvindt, dat het ondernemen ‘maar dan anders’ ondanks allerlei belemmeringen bloeit. Dat de mensen zich betrokken voelen en in dit geval actief meedoen aan een sociale onderneming die erin is geslaagd om zo veel vrijwilligers aan zich te binden. De zaadjes zijn geplant. Tasuleasa bestaat uit liefde voor bomen en voor mensen.

Er is hoop en hoop heeft de kleur groen.